Published January 29, 2025
دونالد ترامپ در صحبت‌هایش از کانادا، مدام به عدم موازنه تجاری بین کانادا و ایالات متحده اشاره کرده است.
به گفته اقتصاددانان این مسئله یا نامسئله به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد: کانادا معمولا کالاها و خدمات بیشتری به ایالات متحده میفروشد تا از این کشور بخرد.
علت این امر قیمت نفت خام است که کانادا روزانه میلیون‌ها بشکه به ایالات متحده صادر می‌کند. اما ترامپ کسری موجود را با عنوان «سوبسید دادن» مطرح کرده است و ادعا می‌کند ایالات متحده از نظر اقتصادی از کانادا حمایت می‌کند و تهدید کرده است روی کالاهای کانادایی تعرفه اعمال می‌کند.
ترامپ به خبرنگاران گفته است: «کانادایی‌ها سال‌ها از ما سواستفاده کرده‌اند و ما اجازه نمی‌دهیم این اتفاق بیفتد. بدون سوبسید ما کانادا وجود نخواهد داشت. کانادا کاملا به ما وابسته است و باید یکی از ایالت‌های ما باشد».
یکی از اساتید و اقتصاددانان دانشگاه وسترن کانادا اظهارات ترامپ در مورد سوبسید را «معادل نادرست» دانسته است و می‌گوید ترامپ کاملا اشتباه می‌کند. ترامپ روز جمعه مدعی شد مدیریت بد دولت بایدن کسری تجاری دو دولت را به ۲۵۰ میلیارد دلار رسانده است.
این رقم بسیار اغراق‌شده به نظر می‌رسد. داده‌های اخیر سرشماری ایالات متحده و گزارش تی‌دی اکونومیست نشان می‌دهد در بحث تجارت کالای بین دو کشور، کسری تجاری ایالات متحده با کانادا در سال ۲۰۲۳ برابر ۶۴.۲۶ میلیون دلار و سال قبلش ۷۸.۱۹ میلیارد دلار بوده است.
اما ترامپ در مورد افزایش کسری طی دهه‌ها درست می‌گوید. آخرین باری که کسری تجاری در سطح فعلی بود دوران جورج واشینگتن بوش از ۲۰۰۵-۲۰۰۸ بود. بیشترین کاهش کسری تجاری نیز مربوط به سال ۲۰۰۹همزمان با بحران مالی جهانی (تقریبا ۲۲ میلیارد دلار) و سال ۲۰۲۰ همزمان با شروع کووید بوده است که در هر دو سال عبور کالا از مرز به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و قیمت انرژی افت پیدا کرد.
اما کسری تجاری در دوران باراک اوباما حول و حوش ۳۵ میلیارد دلار امریکا در نوسان بود و با ریاست جمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۶ به ۱۱ میلیارد دلار کاهش یافت.
می‌توان علت افزایش کسری تجاری را در عوض «مدیریت اشتباه» به میزان صادرات انرژی و قیمت نفت خام نسبت داد. امریکا بیش از نیمی از نفت خام خود را از کانادا وارد می‌کند بطوریکه صادرات نفت خام کانادا به امریکا در تابستان گذشته به ۴.۳ میلیون بشکه در روز رسید. اگر صادرات نفت را از معادلات حذف کنیم ایالات متحده مازاد تجاری با کانادا دارد و در سال ۲۰۲۳ این مازاد برابر با ۳۰ میلیارد دلار بوده است.
در چهار سال گذشته افزایش کسری ایالات متحده با کانادا به دلیل چرخش امریکا به سمت کانادا برای پر کردن مواد و نیروی کار پس از پاندمی کووید است.
اقتصاددانان همچنین متذکر می‌شوند که کسری تجاری با کانادا بسیار کمتر از کسری تجاری ایالات متحده با بسیاری از شرکای اقتصادی‌اشبخصوص چین، اتحادیه اروپا و مکزیک است. کسری تجاری امریکا با چین در سال ۲۰۲۳ برابر با ۲۷۹.۴ میلیارد دلار امریکا بوده که چهار برابر بیشتر از کسری تجاری امریکا با کاناداست.
کسری تجاری امریکا با مکزیک در سال گذشته ۱۵۲.۴ میلیارد دلار بوده است که بیشتر به علت توافقنامه «نفتا» است.
تجربه تاریخی از دور اول ترامپ نشان می‌دهد حتی تعرفه‌های شدیدی مانند آنچه ترامپ اکنون پیشنهاد می‌دهد نمی‌تواند کل کسری تجاری ایالات متحده با شرکایش را کاهش دهد.
