Published on May 16, 2021
سندرم لخته شدن خون جدید که در اقلیت کوچکی از دریافت کنندگان واکسن کرونا مشاهده شده است، همچنان به طور قابل توجهی توجه همه را جلب میکند، اما کارشناسان معتقدند این اتفاق بسیار نادر است – و در بیشتر موارد قابل درمان است.
Vaccine-induced thrombotic thrombocytopenia یا VITT، لخته شدن خون ناشی از تزریق واکسن، حداقل در 18 دریافت کننده واکسن Oxford-AstraZeneca در کانادا شناسایی شده است که 10 مورد دیگر تحت بررسی هستند. سه مورد مرگ مرتبط با این وضعیت گزارش شده است.
این اختلال که با تعداد کم پلاکت مشخص میشود، با دوزهای واکسن حامل ویروس AstraZeneca و Johnson & Johnson ارتباط دارد اما نه به طور قطعی.
هر چند وقت اتفاق میافتد؟
سازمان تایید صلاحیت ملی (NACI) میگوید میزان VITT در کانادا نزدیک به یک در 100،000 دوز واکسن تجویز شده از 28 آوریل (April) بود.
بیش از دو میلیون دوز AstraZeneca در کانادا تجویز شده است. هفته گذشته، انتاریو گفت که خطر در این استان نزدیک به یک در 60،000 است.
همچنین این میزان در رابطه با واکسن جانسون و جانسون در ایالات متحده تقریباً یک در هر 500،000 دوز تجویز شده میباشد.
AstraZeneca در ایالات متحده تأیید نشده است و Johnson & Johnson اگرچه در کانادا مجاز است اما هنوز در اینجا استفاده نشده است.
چه چیزی باعث VITT میشود؟
کارشناسان میگویند به نظر میرسد این اختلال پاسخی ایمنی به واکسنهای ناقل ویروس است. از آنجایی که آنتی بادی ظرف مدت 4 تا 28 روز پس از تزریق تولید میشود، پلاکتها به نوعی در تعداد کمی از افراد فعال میشوند.
مشخص نیست که چرا اقلیت دریافت کنندگان واکسن تحت تأثیر این وضعیت قرار میگیرند و دیگران تحت تأثیر قرار نمیگیرند.
به گفته کارشناسان، لخته شدن خون قبلی یا داشتن سابقه خانوادگی در این زمینه، و همچنین مصرف قرص جلوگیری از بارداری – که خطر لخته شدن خود این موارد در حدود 5 در 10 هزار مورد است، اهمیتی ندارد.
همچنین به نظر نمیرسد جنسیت نشان دهنده این باشد که چه کسی بیشتر مستعد VITT است.
علائم آن چیست؟
VITT علائم گسترده ای دارد. در ابتدا، سازمان تایید صلاحیت گفت که علائم بین 4 تا 20 روز پس از دریافت واکسن ناقل ویروس مشاهده میشود، اما اخیراً این جدول زمانی را به 4 تا 28 روز افزایش داده اند.
علائمی شامل سردرد مداوم و شدید، مشکل در حرکت دادن قسمتهایی از بدن، تشنج، تاری دید یا دوبینی، تنگی نفس، درد پشت، قفسه سینه یا شکم میباشد. تغییرات قابل توجه در یکی از اندامها – تورم، قرمزی، رنگ پریدگی یا احساس سرما در بازو یا پا – همچنین میتواند نشانهی لخته شدن خون باشد.
لختهها به طور معمول در سر، ریهها ، پاها یا معده ظاهر میشوند، بنابراین علائم مرتبط با آن قسمتهای بدن را نباید نادیده گرفت. برخی از لختههای VITT در قسمتهایی از بدن دیده میشود که معمولاً با لخته همراه نیستند، از جمله رگهای splanchnic که کبد، طحال و روده را تخلیه (پاکسازی) میکنند.
در صورت داشتن علائم باید چه کار انجام دهید؟
متخصصان میگویند در صورت بروز علائم، افراد باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند.
مانند بسیاری از شرایط دیگر، به نظر میرسد که درمان زود هنگام VITT آسان تر است.
چگونه تشخیص داده می شود؟
با آزمایش CBC یا آزمایشهای خون دیگر یا تصویر برداری، مانند ام.آر.آی برای تشخیص اینکه لخته تشکیل شده است یا خیر.
چگونه درمان می شود؟
درمان های موثری از جمله انواع خاصی از رقیق کنندههای خون و داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تعدیل می کنند در دسترس است.
در حالی که این اتفاق نادر است، متخصصان میگویند اختلال لخته شدن خون جدی بوده و ممکن است برای برخی از افراد درمان مشکل باشد.
پزشکان از هپارین، رقیق کننده خون در موارد VITT استفاده نمیکنند، چرا که به نظر میرسد شباهت زیادی به اختلال دیگری به نام HIT یا thrombocytopenia ناشی از هپارین دارد.
