Published June 14, 2023
تیمی از دانشمندان دانشگاه مک‌گیل که چند ایرانی از جمله سارا مهشید، مهسا جلالی، میترا یوسفی و روزبه سیاوش نیز در آن حضور دارند، موفق به ساخت وسیله‌ای شدند که می‌تواند بطور خودکار ظرف ۱۳ دقیقه چندین بیماری را با استفاده از بزاق فرد تشخیص دهد و انسان‌ها را برای پاندمی بعد آماده کند.
مقاله‌ای که اخیرا در مجله Nature Nanotechnology به چاپ رسیده، نشان می‌دهد که چگونه این دستگاه با میکروسیال و هوش مصنوعی و با دقت ۹۵ درصد برای شناسایی کووید ۱۹ و انواع آن در نمونه‌های بالینی استفاده می‌شود.
سارا مهشید نویسنده اصلی مقاله در مصاحبه‌ای گفته است که این دستگاه با پی‌سی‌آر برابری می‌کند و کار تشخیص را در چند دقیقه انجام می‌دهد.
گروه تحقیقاتی تصمیم داشتند وسیله‌ای بسازند تا بتواند جایگزین پی‌سی‌آر بعنوان یک فناوری استاندارد شود و تشخیص را در زمان کمتر با پروتکل‌های کوتا‌ه‌تر و ابزار ساده‌تر انجام دهد.
این دستگاه که QolorEX نام دارد نشان داده است که می‌تواند ویروس‌های تنفسی مانند کووید، آنفولانزا و همچنین باکتری‌هایی نظیر MRSA را کشف کند. محققان مک‌گیل اکنون به دنبال این هستند که از این دستگاه در تشخیص سرطان استفاده کنند.
دستگاه QolorEX حمل آسان‌تری از پی‌سی‌آر دارد و می‌تواند آماده‌سازی نمونه را خودکار انجام دهد؛ به این معنا که لازم نیست پیش از آزمایش پزشکان روی بزاق کاری انجام دهند. مهم‌تر از آن، آماده شدن نتایج در چند دقیقه است. سه دقیقه برای آماده‌سازی نمونه و ده دقیقه برای تشخیص.
به گفته تیم محققان این دستگاه برای محیط‌های کار جمعی مانند فرودگاه‌ها، مدارس، پایگاه‌های ارتش، بیمارستان‌های دورافتاده یا زندان‌ها قابل استفاده است.
نحوه کار با دستگاه به این صورت است که اپراتور نمونه بزاق را در دستگاه قرار می‌دهد تا QolorEX دی‌ان‌ای و ار‌ان‌ای آن را استخراج کند.
دستگاه در مراحل تایید بهداشت کانادا و FDA است و محققان امیدوار هستند تا دو سال دیگر تایید آن را دریافت کنند.
